Op basis van de professionele oordeelsvorming van de partner en de inschatting van de commerciële risico’s werd de controle verklaring verstrekt. De openstaande punten werden dan als aandachtspunt voor de controle van het volgende jaar meegenomen. Het dossier werd gesloten en mocht het dossier in een interne toetsing vallen, dan was er voorafgaand aan de toetsing nog voldoende tijd om het dossier aan te vullen met onderbouwing. De ontbrekende stukken werden eventueel nog opgevraagd bij de client en toegevoegd aan het dossier. Deze voorbeelden zijn (hopelijk) verleden tijd.

De aandacht voor de kwaliteit van de vastlegging is vanaf 2000 fors toegenomen, een verandering die ook noodzakelijk was.  De verandering was met name gedreven door de druk vanuit het maatschappelijk verkeer en de invoering van de Wta (wet toezicht accountants) in 2006,   de Wtra (Wet tuchtrecht accountants) in 2009 en de 53 maatregelen “In het Publiek belang” in 2014. De cultuur verandering om ook vanuit intrinsieke motivatie de kwaliteit van de controle te verbeteren en met elkaar de norm te vinden ‘wat is kwaliteit en wanneer is goed, goed genoeg’ heeft meer tijd nodig. Deze balans hebben wij nog niet gevonden.

De toegenomen regeldruk en compliance heeft er vooralsnog ook niet toe geleid dat het vertrouwen in de accountancy sector weer is toegenomen. Het nieuws kopt nog regelmatig over financiële schandalen, fouten in de jaarrekening en de rol van de accountant.  De Commissie Toekomst Accountancysector, ingesteld door de Minister van Financiën,  heeft onderzoek gedaan naar de sector en in 2020 een rapport met 22 aanbevelingen uitgebracht hoe het vertrouwen in de sector weer hersteld kan worden. Mede naar aanleiding van dit rapport heeft de minister van Financiën in juli 2021 een wetswijziging voorgesteld op het terrein van de accountancy in verband met maatregelen om de kwaliteit van de wettelijke controle duurzaam te verbeteren (Wet toekomst accountancysector).

De wijzigingen zien toe op een verdere uitbreiding van regelgeving voor de gehele accountancy sector. Vanuit de gedachte dat meer regels en toezicht de kwaliteit leiden tot een verhoging van de kwaliteit zijn deze voorstellen begrijpelijk. Maar ik vraag mij af of de maatregelen wel leiden tot een verbetering van kwaliteit. De maatregelen zijn gebaseerd op de huidige structuren van accountancy organisaties. Is het niet tijd voor een verandering in de structuren en business modellen? Leidt een verbetering van “dossier kwaliteit” ook tot verbetering van de kwaliteit van de verslaggeving? En is een uitbreiding van regelgeving en toezicht realiseerbaar en proportioneel voor alle wettelijke controles of is een focus gewenst op (semi) publieke organisaties, OOB’s , zorgsector en grote ondernemingen. Sectoren waar het maatschappelijk belang het grootst is.

Om de accountancy sector naar een volgend niveau te tillen en het vertrouwen terug te winnen, is focus nodig en een verdergaande aanpassing van de structuren en van de definities van OOB’s en wettelijke controles. De wetsvoorstellen zoals deze nu voorliggen leiden tot extra kosten voor het MKB, afleiding van de controlewerkzaamheden en gaan op punten niet ver genoeg. Het maken van een omslag duurt al meer dan 20 jaar. The future is now, we moeten nu moed tonen en doorpakken.

In de reactie van NXT LVL op het wetsvoorstel toekomst accountancysector, ga ik verder in op de voorstellen en doe ik voorstellen om de accountancy sector naar een next level te tillen.

De Ondernemer schrijft over de manier waarop ondernemingen omgaan met de werkweek en haalt onder meer een onderzoek aan van de universiteit van Melbourne. Daaruit bleek dat mensen boven de veertig jaar al minder goed functioneren bij meer dan 24 uur per week werken en 40 uur werken zou zelfs funest zijn. Louis Goulmy, schrijver van het boek ‘Echte mannen werken vier dagen’, pleit voor een vierdaagse werkweek met behoud van salaris. ‘Als je mensen vrijheid geeft om hun tijd zelf in te delen, worden ze creatiever.’ Goulmy is partner van het wereldwijde project 4 Day Week Global, dat in landen als Zuid-Afrika, Engeland, Canada, Duitsland, Scandinavië, Frankrijk en België al voet aan de grond heeft, maar in Nederland nog weinig handen op elkaar krijgt. ‘Er wordt alleen gedacht: hoe gaan we dat betalen?’

Niet meer in uren praten

Er zijn wel uitzonderingen en die vinden we bij Nmbrs, ontwikkelaar van payroll- en HR-software. De 140 medewerkers in Lissabon, Stockholm en Amsterdam werken sinds 2022 vier dagen per week. ‘Er was behoefte aan een betere werk- en privébalans. Met een vierdaagse werkweek kunnen we iedereen de mogelijkheid bieden om vier dagen hard en effectief samen te werken, in ruil voor een volle betaalde dag rust. Daarnaast wordt het werk zelf steeds intensiever.’

Volgens chief people officer Marieke Pepers van Nmbrs maakt automatisering meer mogelijk, maar legt het ook een groter mentaal beslag op mensen. ‘Je hebt evenredig meer downtime nodig. Iets wat ook voor rekening van de werkgever mag zijn, vinden wij. Er is geen reden meer voor ons om in uren te praten als we het over productiviteit hebben. Het gaat om de output: wat je oplevert.’ Het bedrijf merkt dat mensen op maandag meer uitgerust zijn, minder fouten maken en minder prikkelbaar zijn. Omdat de productiviteit is gestegen, hoeven er geen extra mensen aangenomen te worden.

Niet harder, maar slimmer werken

Marco Rooks van NXT LVL Accountants zweert ook bij de vierdaagse werkweek. Hij startte zijn kantoor drie jaar terug nadat hij bij EY en BDO jarenlang meer dan 40 uur per week had gewerkt. ‘Ik realiseerde mij wat het mij bracht om naast mijn werkzaamheden als accountant ook tijd en ruimte te hebben voor andere zaken. Ik wilde mijn medewerkers meer ruimte geven voor eigen ontwikkeling, voor een hobby, vrijwilligerswerk, docentschap of een toezichthoudende rol en daarom voerde ik de 32-urige werkweek in. Later las ik pas wetenschappelijke onderzoeken over de positieve gevolgen ervan. Dat bevestigde mijn gevoel erover; dat was wel leuk om te lezen.’

Bij NXT LVL is iedereen vrij op vrijdag. ‘Onze klanten hebben er geen last van. Het is een kwestie van organiseren en communiceren. We passen onze portefeuille erop aan en zorgen gewoon dat ons werk op tijd af is. We werken niet harder, maar slimmer. We gebruiken andere tools, zoals data-analyses, robotiseren standaard werkzaamheden en maken keuzes in wat we wel en vooral niet doen. Een vergadering hoeft niet altijd, soms volstaat een korte afstemming, en afspraken met klanten doen we de ene keer face to face en de andere keer via Teams. Het is een andere manier van denken. Ook in deze sector kan het echt anders.’

Meer productiviteit, minder kosten

Uit onderzoek van recruiter Robert Walters bleek eerder dat veel professionals graag vier dagen willen werken, maar dat slechts 3 procent van de bedrijven een kortere werkweek overweegt. Een proefproject van 4 Day Week Global leverde op dat de productiviteit met 10 procent stijgt bij een vierdaagse werkweek, dankzij een beter evenwicht tussen werk en privé. Daarnaast nemen gezondheidsproblemen af. En die zorgen, zo bleek uit onderzoek van Deloitte, in het Verenigd Koninkrijk jaarlijks voor 52 miljard euro aan kosten – vooral doordat werknemers wel aanwezig zijn, maar zich niet volledig inzetten. In IJsland werkt inmiddels 86 procent van de beroepsbevolking vier dagen met behoud van salaris.

Bron: De Ondernemer